Otomotiv tedarik sanayi yüzde 31 büyüdü

Sami ALTINKAYA

Sami ALTINKAYAGEZDİM, GÖRDÜM, YAZDIM

Türkiye’nin sektörlerini incelemeye devam ediyoruz. Otomotiv tedarik sanayi yarattığı katma değer ile ekonomimiz için itici bir güç. Dünya markalarına da ürettiği parçaları satan yan sanayimiz, uluslararası piyasalarda rakip tanımıyor. Yerli ve yabancı pek çok markanın kritik aksamları Türkiye’de üretiliyor. Otomotiv sektöründe üretim yapan aktörlerin bundan sonraki hedefi aracın en önemli aksamı olan motoru ve aracın beynini üretmek olmalı. Çünkü bunlar aracın katma değeri en yüksek olan parçalarıdır. Aracın yüzde 70’inin tedarik ediliyor olması iyidir ama yeterli değildir. Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Albert Saydam ile üretim ve katma değer üzerine sohbet ettik.

Otomotiv tedarik sanayinin pandemi öncesi ve sonrası durumunda neler oldu?

Türkiye otomotiv tedarik sanayisi yarattığı değer ve 60 yılı aşkın tecrübesiyle hiç şüphesiz ki ekonomimizin önemli itici güçleri arasında yer alıyor. 2020 yılı pandemi nedeniyle tüm sektörlerde olduğu gibi bizim için de zorlu geçen bir sene. 480 üyesi ile TAYSAD olarak; salgının ve diğer küresel problemlerin sektörümüze olan etkilerini yakından takip etmeye her zaman özen gösterdik. 2021 Ağustos ayı verilerine baktığımızda ve geçtiğimiz yolları da düşündüğümüzde durum gayet olumlu. Araç üretiminde bütün ana ürün gruplarda geçmiş seneye göre ciddi artışlar var. Bir önceki senenin ağustos ayına göre üretimde yüzde 40 artış gerçekleşti. Dünyada bu sene otomotiv üretiminin 2020’ye göre yüzde 8, Türkiye’deki araç üretiminin ise yüzde 9 artması bekleniyor.

İhracatta 8 aylık verilere baktığımızda toplam otomotiv ihracatı 19 milyar doları seviyesinde. Böylelikle geçen seneye göre ihracatımızda yaklaşık yüzde 30 büyüme olduğunu gösteriyor. Tedarik sanayi olarak ise 8 aylık dönemde yaklaşık 8 milyar doları yakaladık. Yani 19 milyar doların 8 milyar dolarını tedarik sanayi olarak direkt ihraç etmekteyiz. Bu da geçen seneye göre yüzde 31’in üzerinde büyüme anlamına gelmektedir. Bu veriler geleceğe olumlu bakmamızı sağlıyor.

Nisan sonunda küresel çip krizi nedeniyle bazı ana sanayi üreticilerimizin üretimlerine ara vermesi halen cipe dayalı tedarikte yaşanan sorunlara rağmen 8 aylık performansımız hem geçen seneye hem de 2019 verilerine göre sevindirici durumda.

Sanayide ve üretimde teknoloji kullanımı ve üretimi ne durumda?

Sektörümüzdeki yeni açılımlar hepimize umut verdi. Pandemi nedeniyle otomotiv üretiminde küreselleşmenin boyutu tartışılmaya başlanmış ve yakın bölgelerde kaynak arayışına yönlenmişti. Bu Türkiye için bir fırsat. Türk otomotiv tedarik sanayi, Türkiye genel ekonomik performansının üstünde bir başarı gösterdi. Bu başarıyı daha yüksek seviyelere taşımalıyız. Bu da yeni iş modelleri, iş teknikleri ve yaklaşımlarla mümkün. Karar süreçlerimizde daha cesur olmalıyız. Sektörümüzdeki yeni açılımlar hepimize umut verdi. TOGG yatırımı, bizim için bir boy aynası olacak. Müspet ya da menfi kendimizi değerlendirmeliyiz. Ford Otosan’ın elektrikli araç projesi de benzer bir fırsatı sunuyor. TAYSAD Yönetimi olarak üyelerimizle birlikte yeni teknolojiler ve yenilikçiliği odağımıza alarak önemli adımlar atacağız.

Elektrikli araç üretimi konusunda ne söylersiniz?

Elektrikli araç üretimini odağına alacak bir inovasyon merkezi kurma projemiz var. TAYSAD olarak, elektrikli araçlara gereken teknolojilerin geliştirilmesi için Türkiye’de uygun ortamın yaratılması, otomotiv tedarik sanayicilerimizin bu teknolojileri geliştirebilmesi adına gerekli bilgi seviyesi ve altyapıya ulaşmasının sağlanması için çaba sarf ediyoruz.

Türkiye’nin elektrifikasyon dönüşümünde, tedarik sanayicileri olarak kritik öneme sahibiz. Tedarik sanayimizin, bu dönüşümü yakından takip etmesi, vizyonunu yeniden belirlemesi, teknolojiyi yakalayacak yatırımlar yapması şart. Bu dönüşümü ülkemize ve üyelerimize daha nasıl iyi anlatırız diye elektrikleşmeyi odağına alacak bir inovasyon merkezi kurma projemiz var. Bu proje için ülkemizde olan teknoparkları geziyor ve incelemelerde bulunuyoruz. TAYSAD Elektrikli Araçlar Günü etkinlik serisi organize ediyoruz. Elektrikli ve hibrit araç teknolojilerinin dünyaya beklenenden daha çabuk yayıldığını görüyoruz.

Türkiye’nin elektrifikasyon dönüşümünde, tedarik sanayicileri olarak kritik öneme sahibiz. Tedarik sanayimizin, bu dönüşümü yakından takip etmesi, vizyonunu yeniden belirlemesi, teknolojiyi yakalayacak yatırımlar yapması şart. Otomotiv sektöründe elektrifikasyon alanında yaşanan dönüşümün tedarik sanayine olan etkilerinin paylaşılması ve bu alanda yerlileştirme çalışmalarının arttırılması amacıyla ilkini 24 Eylül tarihinde gerçekleştireceğimiz TAYSAD Elektrikli Araçlar Günü etkinlik serisi organize ediyoruz. Bu etkinlikler ile ülkemizde, yollarda göreceğimiz elektrikli araçları ve bu araçlardaki parçaları üyelerimize göstererek aslında farkındalık oluşturmayı ve gerçek bir deneyim yaşatmayı amaçlıyoruz.

Teknolojik dönüşüm ne zaman gerçekleşir?

Teknolojik dönüşümü Türkiye için en hızlı ve başarılı şekilde gerçekleştirmeyi hedefl iyoruz. Elektrikli araç üretimine liderlik eden kıta, Avrupa. Bunun nedeni; İklim değişikliği, Paris Anlaşması, OEM’lerin karbon nötr hedefl eri ve akabinde gelen Yeşil Mutabakat. Şu an birçok üretici 2030’u telaff uz etmeye başladı. Her geçen gün bir ana sanayimiz, 2030’dan sonra içten yanmalı motorlu modeller üretmeyeceğini açıklıyor. Hepimiz biliyoruz ki, içten yanmalı motor teknolojisinin elektrik enerjisine dönüşmesi basit bir değişim değil. Basit değil ancak zorunlu bir değişimden bahsediyoruz. Bu konuda sadece kendi sektör temsilcilerimiz ile değil, birçok sektör temsilcisiyle ve paydaşlarımız ile toplantılar ve çalışmalar yaparak teknolojik dönüşümü Türkiye için en hızlı ve başarılı şekilde gerçekleşmesine gayret ediyoruz.

14 girişimciyle kuruldu

Türk otomotiv tedarik sanayinin tek ve en yetkin temsilcisi konumundaki Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği TAYSAD, 1978 yılında 14 girişimci tarafından kuruldu. “Tasarım, Teknoloji, Tedarik gücü ile dünyada ilk 10” vizyonuyla faaliyetlerine yön veren TAYSAD, üyesi olan 470’i aşkın üyesi ile otomotiv tedarik sanayi firması, 25 milyar dolarlık iş hacmi, 11 milyar dolarlık ihracat ve 200 binin üzerindeki istihdam ve 179 adet Ar-Ge ve Tasarım Merkezi ile ülke ekonomisine değer katmaktadır. 60 üyesinin 43 ülkede 160’dan fazla tesis yatırımı bulunan TAYSAD, Avrupa Otomotiv Tedarik Sanayicileri Derneği CLEPA’nın üyesidir.