Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) 2020’de önerdiği Yeşil Toparlanma Programı* kapsamında Paris Anlaşması hedefleri doğrultusunda ilerlemek ve küresel ekonomik büyümeyi %1,1 artırmak için 2021-2023 döneminde yıllık ortalama 1 trilyon dolar yatırım ihtiyacı saptamıştı. Bu kapsamda 2021 yılındaki gerçekleşen yatırım 400 milyar dolar seviyesinde kaldı.
IEA Yeşil Toparlanma Programı = Yıllık 1 trilyon dolar Gerçekleşen (2021) = 400 milyar dolar
Doğrudan Kamu Harcaması Mobilize Edilen Kaynaklar** Eksik Kalan Tutar
*Yeşil toparlanma: Ekonomik toparlanma için mali desteklerin uzun dönem çevresel, kurumsal ve ekonomik gelişmeyi kapsayacak şekilde tasarlanması
**Mobilize edilen kaynaklar: Kamu düzenlemeleri, teşvikler ve politikaların tetiklediği yatırımlar.
IEA Yeşil Toparlanma Programı Yıllık Ortalama Yatırım Dağılımı
%6. %22. %11 %27
IEA Yeşil Toparlanma Programında öngörülen yatırım tutarlarına ulaşılması için tüm alanlarda yatırımların hızlandırılmasına ihtiyaç duyuluyor. Özellikle düşük karbonlu elektrik alanında kaynakların ve diğer alanlarla koordinasyonun artırılması gerekiyor. Bu alandaki yatırımlar düşük karbonlu ulaşım ve binalar için de önem taşıyor.
IEA Yeşil Toparlanma Programı Yatırım Alanlarında Programa Kıyasla Gerçekleşen Yatırım Düzeyi (2021)
%34
Düşük karbonlu elektrik
Elektrik şebekeleri
Düşük karbonlu ve verimli ulaşım Binalarda ve sanayide enerji verimliliği AR-GE ve yenilikçilik
Kaynak: IEA, 2020, 2022
Ar-Ge ve yenilikçilik Binalarda ve sanayide enerji verimliliği
Düşük karbonlu ve verimli ulaşım
Elektrik şebekeleri
Düşük karbonlu elektrik milyar ABD$ 0
Programa kıyasla gerçekleşen bölüm %34
Programa kıyasla gerçekleşen bölüm %38
Programa kıyasla gerçekleşen bölüm %52
Programa kıyasla gerçekleşen bölüm %29
50 100 150 200 250 300 350 400
Programa kıyasla gerçekleşme (%): Gerçekleşen yatırım/Programda önerilen yatırım
Doğrudan Kamu Harcaması Mobilize Edilen Kaynaklar Eksik Kalan Tutar
Programa kıyasla gerçekleşen bölüm %46
- Yeşil Toparlanma Programında önerilen yatırımlarda en büyük payı %34 ile enerji verimliliği alıyor. Bu alanda programda önerilene kıyasla gerçekleşen yatırımların düzeyi ortalamanın üstünde.
- Programda %27 pay alan düşük karbonlu ve verimli ulaşımda ise programda önerilene kıyasla gerçekleşen yatırımların düzeyi ortalamaya yakın seviyede.
- Programda %22 pay ile önemli yer tutan düşük karbonlu elektrik yatırımlarında programda önerilene kıyasla gerçekleşen yatırımların düzeyi oldukça düşük seviyede.
