Hükümetin en sevdiği vergi kalemlerinden olan alkollü ürünlerin fahiş vergilerle geldiği nokta, birçok insanı evde alkol üretimine yönlendirdi. Anadolu’nun birçok hanesinde zaten rakı ve şarap üretiliyordu ancak kentlerde hiç bu kadar yaygın bir hale gelmemişti.
Biz burada sadece bira yapımının püf noktalarına değineceğiz (ki hemen hemen aynı araçlar ve yapım tekniğiyle şarap da üretebilirsiniz).
Öncelikle, evde bira üretiminin yılda 350 litreyi aşmamak kaydıyla yasal olduğunu ve sağlık açısından bir sorun teşkil etmediğini söyleyerek başlayalım. Bu açıdan hepiniz gönlünüzü ferah tutabilirsiniz.
“Evde ucuza iyisini yapmayın, bizden kötüsünü pahalıya satın alın”
Evde bira yapımı kültürünün yaygınlaşması, ister istemez ticari biraları da daha kaliteli ürünler üretmeye zorlayacaktır. İsmini zikretmeye gerek duymadığım iki firma, yıllardır tekel oldukları için bira içicilerini Batı’ya kıyasla oldukça kalitesiz biraları yüksek fiyatlarla içmeye “mahkum etmişti”.
Böyle bir rekabete girip daha kaliteli bira üretmek yerine, refleks yine sıkça karşılaştığımız gibi rekabeti tüketiciyi mağdur edecek yasaklarla bitirme çağrısı oldu. Efes Pilsen’i de bünyesinde bulunduran Anadolu Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, evde bira yapımının vergi kaybına sebep olduğunu söylediği 1 Şubat tarihli Hürriyet’e verdiği röportajında “devlet görevlilerini harekete geçmeye” çağırdı.
Özilhan, sosyal medyada büyük tepki çeken bu yorumunu bir gün sonra tekzip ederek “kaygısının halk sağlığı olduğunu” ve talebinin mevcut vergi oranlarının yeniden değerlendirilmesi olduğunu söyledi. Türkiye’deki en büyük bira üreticisinin yönetim kurulu başkanının, evde bira yapımının hiçbir sağlık sorunu teşkil etmeyeceğini bilmiyor olması, bu firmalardan çıkan ürünlerin kalitesi hakkında belki bir fikir verir.
Şimdi ilk akla gelen sorularla evde nasıl bira yapılacağına geçelim.
Evim çok sıcak/soğuk, bira yapabilir miyim?
Evet, yapabilirsiniz. Soğuk havalarda, bira kiti satış sitelerinden ısıtma kemeri ve termostatla mayalama kovanızı kışın bile istediğiniz ısıda tutabilirsiniz. Soğutmak için ise, strafordan yapacağınız veya yaptıracağınız bir kutunun içerisine kovanızı koyup, içerisine buz takviyesi yaparak ısıyı düşürebilirsiniz.
Bira yapımı zor mudur, herkes yapabilir mi?
Evde bira yapımı, temel olarak seçeceğiniz bira özütünü, şeker veya malt özü ve suyla karıştırıp, üstüne maya ekleyerek belli ısı aralıklarında tutmaktan ibaret. Zamanla ve alıştıkça biraz daha komplike reçetelere girebilirsiniz ancak başlangıç için oldukça kolay.
Başlangıç kiti
İnternette “evde bira yapımı” yazdığınız zaman karşınıza birkaç satış sitesi çıkacak. Bu sitelerden “başlangıç kiti”mizi alabiliyoruz.
Kitin içerisinde evde bira yapımı için gerekli olan tüm malzemeler var: Mayalama kovası, şişe kapağı, kapak kapatıcısı, termometre, temizleyiciler, şişe doldurma çubuğu, karıştırma çubuğu, şeker ölçeği, hava kilidi, şişe fırçası ve bira yapım kılavuzu.
Bu kitle beraber siteler size bir başlangıç birası öneriyor ancak siz bu bira tipini değil, başka bir bira tipini isterseniz sadece malzemeleri alıp yanına istediğiniz bira kitini ekleyebiliyorsunuz. Sitelerde ayrıca yapım kılavuzları da mevcut.
Bira özütleri
Gelelim işin en eğlenceli kısmına; bira seçimi. Belçika biralarından stout ve porterlara (halk arasında Guinness tipi olarak anılan), Alman lagerlerinden Amerikan Pilsnerlere, İngiliz Alelardan buğday biralarına kadar geniş bir yelpaze size bekliyor.
Eğer bu bira çeşitlerini sadece Türkiye’de tattıysanız ve bir kısmını beğenmediyseniz, bu çeşitlerden uzak durmak için acele etmeyin zira burada üretilenlerle evde yaptıklarınız arasındaki farka şaşıracaksınız, muhtemelen kendinizi “buğday birası böyle bir şeymiş demek” ya da “bu red ale’sa benim burada içtiğim neydi” derken bulabilirsiniz.
Mayalar
Evde bira yapımı için alkol satın almanıza gerek yok zira alkol mayaların şekeri yiyerek mayalama gerçekleştirmesiyle ortaya çıkıyor. Aldığınız bira kitlerinden maya çıkıyor ancak siz mutlaka, zaten oldukça ucuz olan ve yapmak istediğiniz biraya uygun mayayı satın alın.
Hijyen
Bira yapımındaki en önemli aşamalardan birisi hijyen. Aldığınız başlama kitinde zaten temizleme ürünleri ve bunların nasıl kullanılacağı yazıyor. Peki, evlerimiz bu hijyenik koşulları sağlıyor mu? Evet sağlıyor. Ya bu hijyen standartlarını tutturamarzsanız? Biranız eğer enfeksiyon kaparsa ya tadı biraz bozulur ya da zaten içilemeyecek kadar kötü bir koku ve tada sahip olur. Dolayısıyla bir sağlık sorunu yaşamanız mümkün değil, en kötü ihtimal emek verdiğiniz biralarınızı dökmek zorunda kalırsınız.
Şerbetçi otları
Bize geniş bir seçim alanı sağlayan tek şey, farklı tipteki biralar değil. Damak tadımıza uygun bir bira için, farklı aromaları olan onlarca şerbetçi otunu çeşitli kombinasyonlarla biramıza katabiliriz. Şerbetçi otları kaynatıldığında acılık, kaynatılmadan katıldığında aroma verdiği için, bize tat anlamında çok geniş bir tat ve reçete yelpazesi sunar.
Maliyet
Evde yapılan bir biranın maliyeti, kullanacağınız malzemeye göre 2,2 lirayla 3 lira arasında değişiyor. “Bu fiyatlara ticari biralar gibi biralar yapabilir miyim” diye düşünmeyin, ortaya çıkan ürünün çok daha zengin olduğunu kendiniz tecrübe edin.
Bira yapımının püf noktaları* Isınızı kullandığınız mayanın paketinde yazan aralıkta tutmaya özen gösterin. Yüksek ısılar ekşimsi tatlara sebep olurken, çok düşük ısılar mayanın durmasına yol açar. * Hacimli bir bira için tamamen şeker değil, bir ya da iki paket malt özü kullanın. * Biralarınızı şişeledikten sonra karanlık ve serin bir ortamda saklayın. Evlerimizde bu serinliği sağlayamasak da sorun değil ancak enerji tasarruflu ampullerden ve güneş ışığından uzak tutmanız önemli. * Yapım kılavuzları genelde şişeledikten sonra biranızın 1 haftada hazır olduğunu söyler. Bu tam anlamıyla doğru değildir, 1 hafta sonra da içilebilir bir hale gelir ancak biralar, zaman geçtikçe olgunlaşarak oturur ve aromalarını ortaya çıkarırlar. 2-3 hafta (zor da olsa) sabretmeye çalışın. * Biranızı dolaba attıktan sonra en az 2 gün buzdolabında tutun. Biranın tam gazlanması ve içime hazır hale gelmesi için 4 derecede en az 48 saat kalması gerekir. * Mümkün mertebe her aşamada içme suyu kullanın. Suyun kalitesi biranın lezzeti açısından elzemdir. * Mayalama bitmeden şişeleme yapmayın. Mayalanma bitmeden şişelenen biralar, basınçtan şişelerinizi patlatabilir. |
Bir de örnek tarif paylaşalım:
Buğday birası tarifi1) Buğday birası özütümüze uygun bavyera buğday birası mayası alın. Bunun yanında iki paket 500’er gram buğday malt özü, 50 gr. Hallertauer (Mittelfrüh) şerbetçi otu ve 250 gr şekeri hazır bulundurun. 2) Yaklaşık 3 litre suya, bir paket buğday malt özüyle şerbetçi otlarını atarak 1 saat kadar kaynatın. 3) Bu karışımı maya kovasına ekleyin, üstüne kalan 500 gr buğday malt özü ekleyip köpürtmeden karıştırın. Bu karışıma da 250 gr şekeri ve bira özütünü katarak yine köpürtmeden karıştırın. Eğer karışım için yeterli su yoksa, yarım litre kadar daha kaynatılmış içme suyunu ekleyebilirsiniz. 4) Buğday birası mayaları çok yüksek ısılara da toleranslıdır. 18-22 derece arası karanfil, 22 üstü ısılarda muz tatları yoğunluk kazanır. Benim tavsiyem, her ne kadar kimi buğday paketleri 35’e kadar toleranslı dese de, muz aroması için 23-30 aralığıdır. 5) Buğday biraları mayalanma başladıktan sonra ilk 24-48 saat hava kilidinden köpürebilir paniğe kapılmayın. Bu yoğun süreç geçene kadar hava kilidinizi temizleyip kaynatılmış suyla takviye edin. 6) Buğday birası gaz isteyen bir bira cinsidir. Şişeleme şekeri olarak 5.5-6 gr şeker atın. Bunun için, kutusunun üstünde “360/1000” yazan şekerlerden iki tane küp şeker olarak, ya da başlangıç kitinden çıkan şeker ölçme kabıyla ölçüp toz şeker olarak ekleyebilirsiniz. |
(TK)